ਗਰੀਬਾਂ ਦੇ ਮਸੀਹਾ ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜੇਤੂ ਮੁਹੰਮਦ ਯੂਨਸ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਾਲ ਹੋਈ ਅਣਬਣ ਤਾਂ ਸੁਣਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ 6 ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਸਜ਼ਾ, ਗਰੀਬਾਂ ਤੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਵਾਰ’ਤੀ ਸਾਰੀ ਉਮਰ
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ/ਢਾਕਾ (ਵੀਓਪੀ ਬਿਊਰੋ) ਨੋਬਲ ਸ਼ਾਂਤੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਵਿਜੇਤਾ ਅਤੇ ਗ੍ਰਾਮੀਣ ਟੈਲੀਕਾਮ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਮੁਹੰਮਦ ਯੂਨਸ ਨੂੰ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਛੇ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਜੇਲ੍ਹ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ ਗਈ ਹੈ। ਇਹ ਕੇਸ ਕਿਰਤ ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਕਥਿਤ ਉਲੰਘਣਾ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੈ, ਜਿਸ ਲਈ ਉਸ ਨੂੰ ਸੋਮਵਾਰ, 1 ਜਨਵਰੀ, 2024 ਨੂੰ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਯੂਨਸ ਦੇ ਨਾਲ ਉਸ ਦੇ ਤਿੰਨ ਸਾਥੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਜੇਲ੍ਹ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ ਗਈ ਹੈ।
ਮਾਈਕਰੋ-ਫਾਈਨਾਂਸ ਪਾਇਨੀਅਰ ਦੇ ਸਮਰਥਕਾਂ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸਭ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਨਾਲ ਉਸਦੇ ਕੁੜੱਤਣ ਸਬੰਧਾਂ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਹੈ।
ਢਾਕਾ ਲੇਬਰ ਕੋਰਟ ਦੀ ਜੱਜ ਸ਼ੇਖ ਮਰੀਨਾ ਸੁਲਤਾਨਾ ਨੇ ਯੂਨਸ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਤਿੰਨ ਸਹਿਯੋਗੀਆਂ, ਗ੍ਰਾਮੀਣ ਟੈਲੀਕਾਮ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਅਤੇ ਸਾਬਕਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਐਮਡੀ ਅਸ਼ਰਫੁਲ ਹਸਨ ਅਤੇ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਡਾਇਰੈਕਟਰਜ਼ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂਰਜਹਾਂ ਬੇਗਮ ਅਤੇ ਐਮਡੀ ਸ਼ਾਹਜਹਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਫੈਸਲਾ ਸੁਣਾਇਆ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਅਦਾਲਤ ਨੇ 5,000 ਰੁਪਏ ਦਾ ਮੁਚੱਲਕਾ ਭਰ ਕੇ ਯੂਨਸ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਤਿੰਨ ਸਾਥੀਆਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਜ਼ਮਾਨਤ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।
ਯੂਨਸ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਸਾਥੀਆਂ ‘ਤੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ੀ ਕਾਨੂੰਨ ਦੁਆਰਾ ਲੋੜੀਂਦੇ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਕੁੱਲ ਮੁਨਾਫੇ ਦਾ 5 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਵੰਡਣ, 101 ਸਟਾਫ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਨਿਯਮਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਜਨਤਕ ਛੁੱਟੀਆਂ ਲਈ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਮੁਆਵਜ਼ਾ ਦੇਣ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲਤਾ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਹੈ।
ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਮੁਹੰਮਦ ਯੂਨਸ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੇ ਇੱਕ ਜਾਣੇ-ਪਛਾਣੇ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਹਨ। ਡਾਕਟਰ ਮੁਹੰਮਦ ਯੂਨਸ ਦੀ ਉਮਰ 83 ਸਾਲ ਹੈ। ਅੱਜ ਦੁਨੀਆ ਮੁਹੰਮਦ ਯੂਨਸ ਦੇ ਮਾਈਕ੍ਰੋ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਮਾਡਲ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ, ਯਾਨੀ ਗਰੀਬਾਂ ਨੂੰ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਜ਼ਮਾਨਤ ਦੇ ਛੋਟੇ ਕਰਜ਼ੇ ਦੇਣ ਦੇ ਮਾਡਲ ਨੂੰ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਗ੍ਰਾਮੀਣ ਬੈਂਕ ਮਾਡਲ ਨੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਸਫਲਤਾ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਹੁਣ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਇਸ ਨੂੰ ਅਪਣਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਮੁਹੰਮਦ ਯੂਨਸ ਨੂੰ ਸਾਲ 2006 ਦਾ ਨੋਬਲ ਸ਼ਾਂਤੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਮਿਲਿਆ ਸੀ। ਮੁਹੰਮਦ ਯੂਨਸ ਅਤੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੇ ਗ੍ਰਾਮੀਣ ਬੈਂਕ ਨੇ ਸਾਂਝੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਨੋਬਲ ਸ਼ਾਂਤੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ। ਮੁਹੰਮਦ ਯੂਨਸ ਨੇ ਗ੍ਰਾਮੀਣ ਟੈਲੀਕਾਮ ਨਾਂ ਦੀ ਕੰਪਨੀ ਵੀ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਆਓ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਮੁਹੰਮਦ ਯੂਨਸ ਨੇ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਇੰਨੀ ਸਫਲਤਾ ਕਿਵੇਂ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗਰੀਬਾਂ ਦਾ ਰਖਵਾਲਾ ਕਿਉਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਮੁਹੰਮਦ ਯੂਨਸ ਦਾ ਜਨਮ 28 ਜੂਨ 1940 ਨੂੰ ਚਟਗਾਂਵ, ਪੂਰਬੀ ਬੰਗਾਲ (ਹੁਣ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼) ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਢਾਕਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 1961 ਤੋਂ 1965 ਤੱਕ ਚਟਗਾਂਵ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰ ਪੜ੍ਹਾਇਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੁਹੰਮਦ ਯੂਨਸ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਫੁਲਬ੍ਰਾਈਟ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਮਿਲੀ। 1965 ਤੋਂ 1972 ਤੱਕ, ਉਸਨੇ ਵੈਂਡਰਬਿਲਟ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਿਆ ਅਤੇ ਪੜ੍ਹਾਇਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਨੇ 1969 ਵਿੱਚ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿੱਚ ਪੀਐਚਡੀ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਚਟਗਾਂਵ ਪਰਤ ਆਏ ਜਿੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 1972 ਵਿੱਚ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿਭਾਗ ਦਾ ਮੁਖੀ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ।
ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਸਾਲ 1974 ‘ਚ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ‘ਚ ਅਕਾਲ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਨੇ ਗਰੀਬੀ ਦੇ ਆਰਥਿਕ ਪਹਿਲੂਆਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਆਪਣੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਸਨੂੰ ਜਲਦੀ ਹੀ ਅਹਿਸਾਸ ਹੋ ਗਿਆ ਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਬੇਜ਼ਮੀਨੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕੋਈ ਲਾਭ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਮੁਹੰਮਦ ਯੂਨਸ ਸਮਝ ਗਿਆ ਕਿ ਗਰੀਬਾਂ ਨੂੰ ਪੈਸੇ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਛੋਟੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਸਕਣ।
ਮੁਹੰਮਦ ਯੂਨਸ ਨੇ ਸਾਲ 1976 ਵਿੱਚ ਮਾਈਕ੍ਰੋ ਲੋਨ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਹ ਅਜਿਹੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਸੀ ਜੋ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੇ ਗਰੀਬਾਂ ਦੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰ ਸਕਦੀ ਸੀ। ਕਰਜ਼ਾ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਛੋਟੇ ਸਮੂਹ ਬਣਾ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕੁਝ ਹਜ਼ਾਰ ਦੇ ਕਰਜ਼ੇ ਵੀ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹਨ। 1983 ਵਿੱਚ, ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਗ੍ਰਾਮੀਣ ਬੈਂਕ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵੱਖਰਾ ਸੁਤੰਤਰ ਬੈਂਕ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਵੀ ਇਸ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਮਿਲੀ। ਅੱਜ, ਮੁਹੰਮਦ ਯੂਨਸ ਦੇ ਗ੍ਰਾਮੀਣ ਬੈਂਕ ਅਤੇ ਮਾਈਕਰੋ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਦੇ ਇਸ ਮਾਡਲ ਨੂੰ ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਅਪਣਾਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਸੰਕਲਪ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਫੈਲਿਆ ਅਤੇ 2006 ਵਿੱਚ, ਮੁਹੰਮਦ ਯੂਨਸ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਬੈਂਕ ਨੂੰ ਨੋਬਲ ਸ਼ਾਂਤੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
