ਭਾਈ ਦੂਜ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ… ਜਾਣੋ ਕਿਉਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਭਾਈ ਦੂਜ, ਕੀ ਹੈ ਸਹੀਂ ਸਮਾਂ ਤੇ ਪੂਜਾ ਦੀ ਵਿਧੀ
ਵੀਓਪੀ ਬਿਊਰੋ – ਅੱਜ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਭਾਈ ਦੂਜ ਮਨਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਹੱਤਵ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਨੂੰ ਯਮਰਾਜ ਤੋਂ ਮੁਕਤੀ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪੰਚਾਂਗ ਅਨੁਸਾਰ ਕਾਰਤਿਕ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਪੱਖ ਦੀ ਦੂਜੀ ਤਰੀਕ 02 ਨਵੰਬਰ 2024 ਨੂੰ ਰਾਤ 08:21 ਵਜੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ ਮਿਤੀ 03 ਨਵੰਬਰ, 2024 ਨੂੰ ਖਤਮ ਹੋਵੇਗੀ। ਕੈਲੰਡਰ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਇਸ ਸਾਲ ਭਾਈ ਦੂਜ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ 3 ਨਵੰਬਰ 2024 ਦਿਨ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਦਿਨ ਤਿਲਕ ਕਰਨ ਦਾ ਸ਼ੁਭ ਸਮਾਂ ਦੁਪਹਿਰ 01:10 ਤੋਂ 03:22 ਤੱਕ ਹੋਵੇਗਾ।
ਇੱਕ ਧਾਰਮਿਕ ਮਾਨਤਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦਿਨ ਯਮਰਾਜ ਆਪਣੀ ਭੈਣ ਯਮੁਨਾਜੀ ਦੇ ਘਰ ਆਏ ਸਨ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਭੈਣ ਦੇ ਪਿਆਰ ਤੋਂ ਖੁਸ਼ ਹੋ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵਰਦਾਨ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਕਿ ਇਸ ਦਿਨ ਜੋ ਭੈਣ ਆਪਣੇ ਭਰਾ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਨਾਲ ਭੋਜਨ ਪਰੋਸਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਤਿਲਕ ਲਗਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਉਸ ਦੇ ਭਰਾ ਨੂੰ ਯਮਰਾਜ ਦਾ ਕੋਈ ਡਰ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਯਮ ਦਵਿਤੀਆ ਭਰਾਵਾਂ ਅਤੇ ਭੈਣਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਪਿਆਰ, ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਸਦਭਾਵਨਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ।
ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਤਿਲਕ ਨੂੰ ਸ਼ੁਭ ਅਤੇ ਪਵਿੱਤਰਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮੱਥੇ ‘ਤੇ ਤਿਲਕ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਵਿਚ ਇਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਥਾਨ ਹੈ, ਇਸ ਨੂੰ ਅਜਨ ਚੱਕਰ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਬ੍ਰਹਮ ਊਰਜਾ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਮਾਨਸਿਕ ਅਤੇ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਯਮ ਦੁਤੀਆ ‘ਤੇ ਤਿਲਕ ਲਗਾਉਣ ਨਾਲ ਭਰਾ ਨੂੰ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਊਰਜਾ ਤੋਂ ਬਚਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਉਮਰ ਵਧਦੀ ਹੈ।
ਭਾਈ ਦੂਜ ਦਾ ਤਿਲਕ ਸ਼ੁਭ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਇਹ ਤਿਲਕ ਸਵੇਰੇ ਜਾਂ ਦੁਪਹਿਰ ਨੂੰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸ਼ੁਭ ਸਮਾਂ ਚੁਣ ਕੇ ਆਪਣੇ ਭਰਾ ਨੂੰ ਤਿਲਕ ਲਗਾਉਣ ਨਾਲ ਇਸ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੋਰ ਵਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਤਿਲਕ ਲਈ ਹਲਦੀ, ਚੰਦਨ, ਕੁਮਕੁਮ ਅਤੇ ਅਕਸ਼ਤ (ਚਾਵਲ) ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਚੰਦਨ ਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਸੰਤੁਲਨ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ, ਹਲਦੀ ਨੂੰ ਸ਼ੁਭ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਅਕਸ਼ਤ ਅਖੰਡਤਾ ਅਤੇ ਸੰਪੂਰਨਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ। ਤਿਲਕ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਭੈਣਾਂ ਆਪਣੇ ਭਰਾ ਲਈ ਆਰਤੀ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਲੰਬੀ ਉਮਰ ਲਈ ਪਰਮਾਤਮਾ ਅੱਗੇ ਅਰਦਾਸ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਆਰਤੀ ਲਈ ਦੀਵੇ, ਕਪੂਰ ਅਤੇ ਫੁੱਲ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਆਰਤੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਭੈਣਾਂ ਆਪਣੇ ਭਰਾ ਨੂੰ ਚੱਕਰ ਲਗਾ ਕੇ ਬੁਰੀ ਨਜ਼ਰ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਤਿਲਕ ਅਤੇ ਆਰਤੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਭੈਣਾਂ ਆਪਣੇ ਭਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਮਠਿਆਈ ਅਤੇ ਭੋਜਨ ਖੁਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਵੀ ਯਮਰਾਜ ਦੇ ਵਰਦਾਨ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਭੈਣ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਭੋਜਨ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨ ਨਾਲ ਭਰਾ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ, ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਤਿਲਕ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਭਗਵਾਨ ਯਮਰਾਜ ਅਤੇ ਯਮੁਨਾਜੀ ਦਾ ਸਿਮਰਨ ਕਰੋ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਭਰਾ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕਰੋ।
